Gölyazı,bir zamanlar Apollon Krallığı‘nın başkentiymiş.Daha sonra Bizansı,Osmanlısı,herkes bir iz bırakmış.Mübadeleye kadar sakin sessiz bir Rum balıkçı köyüymüş.O zamanlar Uluabat’ın adı Apollont,Gölyazı’nın ki Apolyontmuş...

Apolyont (Uluabat) Gölü üzerinde bulunan ve en eski ismi “Apollonia ad Ryndacum” olan Gölyazı’da yerleşimin tarihi antik çağlara kadar uzanır.Adanın isminin nereden geldiği konusunda,Bergama Kralı 2. Attalos’un Kraliçe Apollonis’e ithafen bu ismi verdiği gibi bir rivayet vardır. 

Roma İmparatorluğu döneminde,bugünkü Edremit’e bağlı bir yer olan adacıkta,Roma İmparatorluğu dönemine ait birçok ize rastlanabilir;antik su kemeri ve mezar yapıları gibi… Bölgede yapılan kazılardan çıkarılmış bazı antik yapı buluntuları,Bursa Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir.19. yüzyıldan kalma Aziz Panteleimon Kilisesi de sonradan restore edilerek kültür merkezine dönüştürülmüştür.

Gölyazı,fotoğraf tutkunlarının ziyaret etmekten en çok hoşlandıkları yerlerdendir.Yılın neredeyse her mevsimi çevre illerdeki fotoğraf kulüpleri,amatör ve profesyonel fotoğrafçılar sürekli olarak buraya foto-safariler düzenlemektedir.Sandalların yer ettiği kartpostalları aratmayacak,en muhteşem manzaraların elde edilebileceği saatler ise güneşin ufukta kaybolmaya başladığı anlardır.

Göl,aynı zamanda kuş gözlem meraklılarının da mutlak ilgisini çekebilecek ve bu özelliği dolayısıyla da korumaya alınmış bir yerdir.Asıl olarak yakın civarda bulunan Manyas’ta yuvalıyor ve yavruluyor olmalarına rağmen, kuşların büyük bölümü beslenme alanı olarak Gölyazı’yı seçerler.Bundan dolayı göldeki sazlıklarda,kıyılardaki bahçe ve tarlalarda çok sayıda göçmen kuşu izlemenin zevkini yaşamak mümkündür...