M.Ö.325 yılında Kraliçe Artemis tarafından,kocası Mozolos adına yaptırılmıştır.Diğerleri gibi bu eser de yok olmuştur. Plinius'un bildirdiğine göre,dünyanın yedi harikasından biridir. 15.y.y.'dan önce bir deprem sonucu çökmüştür. 
Mozole alanı bugün,açık hava müzesi olarak düzenlenmiştir. İçeri girildiğinde,sağda Bodrum tipi bir ev görülmektedir. Solda görülen uzun yapı içinde Mausoleion'la ilgili kabartmalar,maket ve bazı çizimlerle yapıya ait mimari parçalar sergilenmektedir. 
Taban ölçüleri 32x38 metre boyutlarındaki Mausoleion,bir zamanlar uzun kenarı 242,5 kısa kenarı,105 metre olan geniş bir alanın kuzeydoğu köşesinde yükselmekteydi.Antik yazarların anlattıklarına göre;Mausoleion,dört bölümden oluşmaktadır.En altta yüksek bir kaide (podyum);onun üzerinde kenarlarında 11,kısa kenarlarında 9 olmak üzere 36 ion sütunlu tapınak şeklinde bir bölüm vardır;onun da üzerinde 24 basamaklı piramit şekilli bir çatı ve en tepede dört atın çektiği araba içinde Mausolos ve Artemisia'nın heykelleri yer almaktadır. 
Anıtın yüksekliği konusunda Latin yazarı Plinius bilgi vermektedir.Latinlerin dünyanın yedi harikası olarak gördüğü Mausoleion' un yüksekliği 180 ion ayağıdır.Bu da yaklaşık 55 metredir.Yirmi katlı bir apartmanın yüksekliği kadardır. Sergi salonundaki makette bu ölçü esas alınmıştır. 
1402'de Saint Jean şövalyeleri,Bodrum'a geldiklerinde anıtı yıkık olarak görmüşlerdir.Şövalyeler anıtı taş ocağı olarak kullanmışlar,hemen tüm taşlarını sökerek Bodrum Kalesi'ni yapmışlardır.İlk tahribat şövalyeler tarafından,1494'te yapılmıştır.Çukurun en derin yerinde bulunan asıl mezar odası o çağda şövalyeler tarafından bulunamadığı için,yok olmaktan kurtulmuştur. 

Bugün mezar odasının girişini kapatan iki tonluk dikdörtgen bloklardan biri,koridorun içinde görülmektedir.İngiliz araştırmacı Newton,1856-1857 yıllarında burada yaptığı kazı sırasında taş bloğu orijinal yerine götürmüştür.Kazı sırasında bulduğu kabartmaları,Mausolos ve Artemisia'nın heykellerini,dört atlı arabanın parçalarını British Museum'a götürmüştür. 
Daha önce Lord Stratford Canning (Türkiye'de bulunan İngiltere Büyükelçisi),1846 yılında Padişah Abdülmecit'ten aldığı izinle Bodrum Kalesi'nin duvarlarında görülen Mausoleion kabartmalarını da Londra'ya götürmüştür 
Bugün yarı kapalı sergi salonunda,geçen yüzyıl buradan götürülen kabartmaların ne yazık ki alçı kopyaları sergilenmektedir. 
Müze binası kapalı ve yarı açık olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.Kapalı bölümündeki topografik harita ve Mausoleion maketi yapıyı ve şehri daha iyi bir şekilde tanıtmaktadır...