Küçük Ayvasıl,3 apsisli,3 neftli,beşik tonozlu bir kilisedir. Kaynaklarda kilisenin,dış cemaat yeri olduğuna yer verilse de günümüzde böyle bir emare mevcut değildir.Yarı dairesel apsisler çatı düzeni,Trabzon’da ki kilise mimarisinin dışında bir yapılanma gösterir.Bu hususlar binanın mevcut mimarilerden çok,erken bir döneme tarihlendiğini işaret etmekle birlikte,ilk yapım evresi (M.S. 795) 8.y.y.olarak bilinmektedir.Talbot Rice’a göre,kilisenin 884-885 yıllarında tadilatı yapılmıştır.

Binanın içerisinde yer alan 4 sütûn,ion sütûn başlığı olup, kapısı üzerinde 1. y.y.’a ait olduğu düşünülen,Roma Dönemi bir savaşçı ve uçan bir meleğin tasvir edildiği mermer bir blok yer almakta olup;kilisenin devşirme malzemeden yapıldığının en önemli göstergeleridir.Talbot Rice’a göre,bu malzemeler klâsik döneme tarihlenmelidir.

10. y.y.'dan 14-15. y.y.'larda mezarlık şapeli olarak kullanıldığı bilinen kilise,özellikle idarecilerin ve din adamlarının gömüldüğü yer olarak ifade edilmektedir.

Kilise içerisinde 3 dönem fresk yer almakta ve bu fresklerde Aziz John tasvirleriyle birlikte kuzey duvarında Aziz Joachim ve Azize Anna ‘nın dünyevi hayattan cennete alındıklarının yanında,O'nu bağışlayan Aziz Nikephoros’un tasvirlerinin yer aldığı Anthony Bryer & David Winfield yayınlarında belirtilmektedir.

Kilisenin adını bu tasvirlerden aldığı ve Azize Anna’nın anısına inşa edildiğinde,orijinal adının St.Anna olduğu bilinmekte olup;günümüzde Küçük Ayvasıl Kilisesi olarak 15.09.2014 tarihinde turizm hizmetine açılmıştır.Trabzon Müze Müdürlüğü'ne bağlı bir birim olarak faaliyet göstermektedir...