Eski Taş Çağı’na kadar uzanan arkeolojik bir sit alanı olan Tekkeköy Mağaraları Arkeoloji Vadisi,Karadeniz Bölgesi’nin en eski yerleşim yeri olarak bilinir.

İlçedeki Fındıcak ve Çınarlı Dereleri’nin suladığı vadi boyunca yükselen kaya kitlelerinde Tekkeköy Mağaraları,adı verilen büyüklü-küçüklü oyuk ve mağaralar M.Ö.15.000 ile M.Ö.60.000 yıllarına aittir.

Paleolitik Çağ’da yaşayan Tekkeköy mağara sakinleri, madeni tanımamışsa da tüm aletleri taş,ağaç ve kemikten yapmış,avcılık ve toplayıcılıkla uğraşmış,taşı yontarak yaptıkları el baltaları,mızrak uçları,kesiciler,kazıyıcılar gibi çeşitli aletleri kullanmışlardır.

Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi öğretim üyesi,Prof. Dr.Tahsin Özgüç başkanlığındaki bir heyet tarafından 1941 yılında başlanan kazı ve araştırma çalışmaları ışığında,vadide çok sayıda prehistorik mağara, sığınak ve yerleşim yeri keşfedilerek,Paleolitik Çağa dek uzanan buluntulara ulaşılmıştır.Genellikle mezar hediyesi olarak kullanılan çanak-çömlek,küpe,bilezik,bıçak-kama,ok ucu,toplu iğne gibi buluntuların biçimleri ve teknik özellikleri Orta ve Batı Anadolu’daki benzerlerine kıyasla daha ileri bir işçiliğe sahiptir.

Çınarcık ve Fındıcak Vadileri’nin birleştiği yerde bulunan Delikli Kaya’ya doğru çıkan basamaklarda yapılan incelemeler sonucu ise buranın Frig Kalesi olduğu sonucuna varılmıştır.Küçük bir uç kalesi olarak inşa edilen ve haberleşme amacıyla kullanıldığı düşünülen kalenin bulunduğu vadide,bir de Hitit Yolu tespit edilmiştir.Hititli yöneticiler tarafından seremoni yolu olarak kullanıldığı tahmin edilen yolda ve vadide Orta Taş Çağı ve Eski Tunç Çağı ile Hititler'e ait birçok buluntu,günümüzde Samsun Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi’nde sergilenmektedir.

1977 yılında sit alanı ilân edilen ve 2013’te ziyaretçilere açılan Tekkeköy Mağaraları’nın yalnızca 96.000 metrekarelik bir kısmı gezilebilmektedir...