Bölgede ki sivil konut mimarisinin en iyi örneklerinden olan,Neşet Efendi Konağı restorasyon çalışmalarından sonra Kilis Müzesi'ne dönüştürülmüştür.20 haziran 2012 tarihinde açılışı yapılan Kilis Müzesi,geleneksel Kilis konut mimarisini yansıtan tarihi Neşet Efendi Konağı’nda hayata geçirilmiştir. Kilis ve çevresinin tarihi,sosyal ve kültürel zenginliklerini yansıtan müze arkeoloji ve etnografya seksiyonlarından oluşur.
Arkeoloji Seksiyonu:
Müzenin giriş katı arkeolojik eserlerin teşhirine ayrılmıştır. Müzenin duvarlarında yer alan bilgilendirme panoları ve girişte ki holde yer alan höyük maketleri ile Kilis ve bölge tarihi ile ilgili bilgiler vermektedir.
Arkeoloji seksiyonu sergilenen eserlerin büyük bir bölümü, Kilis Ovası’nın en büyük ve en önemli arkeolojik merkezi Oylum Höyük’te ki kazılarda ele geçen buluntular,giriş katındaki üç oda ve bir salonda kronolojik olarak sergilenmektedir.Sağdan ilk odada Paleolitik ve neolitik taş aletlerle Mezopotamya’nın Ubeyd ve Uruk kültür evrelerini temsil kalkolitik Çağ’a ait çeşitli eser grupları sergilenmektedir.
İkinci odada Erken Tunç Çağı’na ait mezar eşyaları,üçüncü odada Orta Tunç Çağı’na tarihlenen çeşitli eser grupları teşhire sunulurken giriş katında ki salon,Geç Tunç Çağı Demir Çağı Helenistik,Roma ve Ortaçağ buluntularının teşhirine ayrılmıştır.
Etnografya Seksiyonu:
Etnografya bölümü,müzenin 1.katında yer alır.Bu katta eyvanla birlikte,bir hole açılan altı mekân yer alır.Holün duvarlarına Kilisliler’in hatıralarını yaşatan eski fotoğraflar süslemektedir.
Geleneksel Kilis evinin misafir odası şeklinde düzenlenen bölümde klâsik mobilyalarla birlikte,eskiden olduğu gibi üç nesil bir arada mankenlerle canlandırılmıştır.Konağın sedirli eyvan bölümünde,Kilisli hanımların maharetlerini gösterdikleri nakış işleme geleneği çeşitli aşamaları ile sergilenir.
Yatak odasının canlandırıldığı bölümde ise yöresel Kilis nakışı ile süslenen yatak örtüsü ve perdeler,altın varaklı ayna ile diğer aksesuarlar bulunur.Bir odada sergilenen bindallılar ile tepelik,bilezik,hamali,kemer tokası,gümüş takılar ve para keseleri gibi aksesuarlar,geleneksel Kilis kültürünün zenginliğini yansıtır.
Geleneksel Kilis evlerinin mutfak kültürü,buğday öğüten, ekmek yapan ve yemek pişiren manken kadınlarla mutfak bölümünde tanıtılmıştır.Mutfakta sergilenen bakır kaplar aynı zamanda Kilis mutfağının lezzet sırlarındandır...